Projekt edukacyjny Szkoły Podstawowej nr 2 im. Leonida Teligi w Kamieniu Pomorskim "SZKOŁA PRZYJAZNA SZEŚCIOLATKOWI" służy adaptacji dzieci 6-letnich w naszej szkole w związku z obniżeniem wieku szkolnego oraz stworzeniem najlepszych warunków dla ich wszechstronnego rozwoju.
Cele ogólne:
- Tworzenie warunków do łagodnego przejścia miedzy edukacją przedszkolną a szkolną.
- Optymalizacja adaptacji dziecka w szkole.
- Integracja uczniów 6-letnich.
- Niwelowanie stresu związanego z podjęciem nauki szkolnej.
- Dostosowanie metod i form pracy w związku z obniżeniem wieku szkolnego.
- Diagnozowanie potrzeb najmłodszych uczniów.
- Wykorzystanie bazy szkoły do stworzenia najlepszych warunków dla rozwoju tych uczniów.
- Wspieranie rodziców uczniów 6-letnich.
- Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej – wyrównywanie szans edukacyjnych.
Cele szczegółowe (uczniowie 6-letni):
- Poznają warunki szkolne. Integrują się w zespole klasowym.
- Pozytywnie adoptują się w szkole.
- Mają stworzone optymalne warunki lokalowe dostosowane do ich potrzeb. Pracują z wykorzystaniem wielu pomocy dydaktycznych.
- Przezwyciężają trudności dzięki pomocy wychowawcy, pedagoga szkolnego, logopedy.
- Pracują metodami dostosowanymi do ich wieku rozwojowego.
- Są pozytywnie motywowani przez nauczycieli.
- Odnoszą sukcesy na miarę swoich możliwości.
I Gotowość Szkolna – Dojrzałość Szkolna
Przyjmuje się, że dziecko może rozpocząć naukę w szkole, jeżeli jego możliwości odpowiadają wymaganiom stawianym przez nią. A więc nie tylko dziecko należy przygotować do szkoły, ale głównie szkołę należy przystosować do możliwości i potrzeb dzieci, które ma ona uczyć.
Dojrzałość szkolna obejmuje:
- ciekawość świata – częste zadawanie pytań, chętne rozwiązywanie zagadek,
- umiejętność wskazywania różnic i podobieństw,
- komunikowanie się werbalne – mówienie o swoich potrzebach, opowiadanie historyjek obrazkowych,
- nawiązywanie kontaktu z rówieśnikami – wspólne zabawy, pomoc innym, empatia,
- samodzielność – nie tylko w zakresie samoobsługi, ale także radzenia sobie z trudnościami, wykazywanie inicjatywy, chęć osiągnięcia celu,
- podjęcie uczenia się pod kierunkiem osoby dorosłej – zapamiętywanie i wykonywanie poleceń,
- sprawność ruchowa i manualna (łapie piłkę, buduje z drobnych klocków, lepi figurki z plasteliny, prawidłowo trzyma ołówek, posługuje się prostymi narzędziami),
- zainteresowanie czytaniem, pisaniem, matematyką.
Cechy sześciolatków:
- chcą się głównie bawić, każda forma zabawowa zachęca je do słuchania, działania, pokonywania przeszkód,
- szybko reagują na zachęty, pochwały; przy niepowodzeniach odmawiają działania,
- łatwo się rozpraszają,
- potrafią być uparte, argumenty logiczne nie skutkują, dzieci kierują się chęciami,
- są ufne i łatwowiernie,
- są egocentryczne ("ja", "tu i teraz"),
- źle znoszą monotonny, długotrwały ruch, czy bezruch, siedzenie w jednej pozycji,
- szybko regenerują siły,
- potrafią współdziałać w zabawie.
Należy pamiętać, że 6-latki w porównaniu z 7-latkami charakteryzują się:
- mniejszą dojrzałością zadaniową – krócej są w stanie wysiedzieć na krzesełku,
- w mniejszym stopniu kontrolują poprawność własnej pracy,
- potrzebują częstszych przerw i bardziej urozmaiconych zadań,
- kierują się motywacją zabawową,
- mają mniejsze poczucie obowiązku, dlatego powinny uczyć się poprzez zabawę.
II Dziecko 6-letnie w szkole
W pracy z najmłodszymi uczniami (w szczególności w pierwszych miesiącach) najlepiej sprawdzają się: zabawy z wykorzystaniem prostych rymowanek, wierszy; zabawy ruchowe, rytmiczne, pląsy, piosenki z elementami układów ruchowych (tanecznych); rozwiązywanie zagadek słownych, rysunkowych; różnorodne zajęcia plastyczne; czytanie bajek, opowiadań; doświadczenia i eksperymenty przyrodnicze; zabawy z chustą animacyjną.
Podstawową i dominującą formą działalności i aktywności dziecka w młodszym wieku szkolnym jest zabawa. Proces nauczania powinien być związany z zabawą (manipulacyjne, konstrukcyjne, tematyczne, dydaktyczne i ruchowe).
Taka "zabawowa" forma wdrażania dzieci do pracy powinna przeważać w ciągu 2 – 3 miesięcy początkowej nauki oraz przez kilka dni po przerwie świątecznej, feriach.
Stopniowo należy przechodzić do formy wspólnej pracy z dość częstym, ale niezbyt regularnym nagradzaniem – zwiększa się w ten sposób motywacje do uczenia się.
Zgodnie z nową podstawą programową:
- w czasie realizacji treści polonistycznych - ½ czasu powinniśmy przeznaczać na pracę w ławkach z kartami edukacyjnymi,
- w czasie realizacji treści matematycznych – już tylko ¼ - pozostały czas dzieci powinny spędzać na dywanie manipulując liczmanami, klockami itp.
W pracy z dziećmi 6-letnimi nauczyciele Szkoły Podstawowej nr 2 im. Leonida Teligi w Kamieniu Pomorskim będą stosowali głównie następujące metody:
Metody oparte na działaniu, na obserwacji i na słowie:
- metoda samodzielnych doświadczeń oparta na inicjatywie własnej dziecka (zabawa, zajęcia artystyczne, kontakt z przyrodą);
- metoda zadań stawianych dziecku przez nauczyciela, które dziecko rozwiązuje samodzielnie wg własnego pomysłu;
- metoda ćwiczeń polegająca na powtarzaniu przez dziecko odpowiednich czynności (sprawność ruchowa, nauka prawidłowej wymowy);
- metoda odtwarzania (nauka wiersza, piosenki, tańca);
- metody słowne, do których należą rozmowy, opowiadania, zagadki, rozwijające procesy poznawcze i poszerzające zasób wiadomości dziecka;
- metody żywego słowa oddziałujące na dziecko przez środki artystyczne, pomagające rozwijać wrażliwość uczuciową i estetyczną.
Metody poglądowe oparte na bezpośrednim spostrzeganiu:
- metoda obserwacji i pokazu (zjawiska i czynności) - oglądowe;
- metody przykładu: przykład osobisty, poprzez widowisko teatralne, ilustracje.
Metody odnoszace się do działań związanych z procesem uczenia się:
- przyswajanie podanego, gotowego materiału – metody podające;
- odkrywaniu nowych wiadomości podczas rozwiązywania problemów i samodzielnego poszukiwania – metody problemowe;
- przeżywanie – metody aktywizujące;
- działanie – zmienianie rzeczywistości poprzez sprawdzenie wiadomości w praktyce – metody praktyczne.
Inne atrakcyjne formy i metody pracy dla dzieci 6-letnich obejmują:
- różnorodne zabawy
- obserwacje i pokaz
- przekaz słowny
- przykład osobisty
- samodzielne doświadczenie dziecka
- spontaniczna, swobodna aktywność dziecka
- gry dydaktyczne
- zajęcia dramowe , pantomima
- techniki relaksacyjne
- twórcze rozwiązywanie problemów
III Przygotowanie bazy szkoły
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Leonida Teligi w Kamieniu Pomorskim ma dobrze przygotowaną bazę do przyjęcia dzieci 6-letnich. Poniżej znajdują się jej elementy:
- Atrakcyjne sale lekcyjne : wyposażone w kolorowe mebelki dla dzieci młodszych, stoliki, krzesełka przystosowane do wzrostu dzieci 6-letnich; podzielone na część edukacyjną i rekreacyjną przeznaczoną do zabaw na dywanie, w kręgu, zajęć muzycznych, itp. Uczniowie mają możliwość pozostawienia w swoich klasach części podręczników i przyborów szkolnych. Sala jest odpowiednio przestronna, dająca możliwość zaadoptowania do pracy grupowej (ławki złączone) i indywidualnej (ławki w kręgu). Wszystkie klasy wyposażone są w liczne pomoce dydaktyczne.
- Świetlica szkolna kl. I-III – możliwość odrobienia zadania domowego pod okiem wykwalifikowanych nauczycieli, uczestniczenia w zajęciach edukacyjnych - zabawach tematycznych, konstrukcyjnych, plastycznych, technicznych, muzycznych i ruchowych, spędzanie przerw.
- Pracownia komputerowa.
- Biblioteka i czytelnia .
- Sala zabaw z programu ,,Radosna Szkoła" wyposażona w sprzęt do zabaw, ćwiczeń itp.; dająca nauczycielowi dużą swobodę wyboru zajęć rozwijających różne aktywności dzieci, sala gimnastyczna.
- Boisko ,,Orlik".
- Gabinet logopedyczny, gabinet terapeutyczny-zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, gabinet socjoterapeutyczny, gabinet pedagoga szkolnego, gabinet pielęgniarki.
- Łazienki dostosowane do wzrostu dzieci.
- Osobna szatnia dla dzieci 6-letnich.
- Odprowadzanie dzieci do szkolnego autobusu.
- Objęcie dzieci opieką przed lekcjami.
- IX-X- przerwy dla dzieci 6-letnich w świetlicy.
IV Przyjazna adaptacja dziecka 6-letniego w szkole
Realizacja podstawy programowej w klasach I-III szkoły podstawowej realizowana jest w formie edukacji wczesnoszkolnej.
We wrześniu nauczyciele:
- Przeprowadzają diagnozę wstępną badającą wszystkie obszary rozwoju dziecka 6-letniego w formie arkuszy pisemnych i obserwacji.
- Dzieci objęte są również przesiewowym badaniem logopedycznym stwierdzającym ewentualne problemy z prawidłową wymową.
- Wyniki diagnozy są podstawą skierowania dziecka na dodatkowe zajęcia wspomagające.
- Rozpoznają środowisko rodzinne dziecka-ankieta, wywiad.
- Zapoznają się z wynikami badań z PPP (w przypadku, gdy dziecko było już objęte takim badaniem).
- Nawiązują kontakt z rodzicami. Bardzo ważne są stosowane już od pierwszego dnia w szkole zabawy integrujące dzieci i służące wzajemnemu poznaniu.
V Diagnoza wstępna ucznia rozpoczynającego edukację szkolną
Na początku w klasie pierwszej przeprowadza się diagnozę gotowości szkolnej. Ma ona dostarczyć nauczycielowi informacji na temat wiadomości, umiejętności oraz poziomu rozwoju emocjonalnego i fizycznego dzieci.
Gotowość dziecka do podjęcia nauki w szkole jest jednym z najważniejszych warunków, jaki powinien zostać spełniony, aby zagwarantować uczniowi sukces na miarę jego możliwości i potrzeb w klasie pierwszej. Pozwala indywidualnie osądzić, co już wie, a czego się musi jeszcze nauczyć.
Na podstawie takiej diagnozy nauczyciel opracowuje indywidualny program wspomagania i korygowania rozwoju dziecka, które tego potrzebuje. Według tych programów są prowadzone zajęcia wspomagające.
Diagnoza wstępna ucznia u progu nauki szkolnej sprawdza:
- Sprawność motoryczną – duża motoryka.
- Małą motorykę.
- Spostrzeganie wzrokowe – analiza i synteza wzrokowa.
- Koordynację wzrokowo-słuchowo-ruchową.
- Operacje myślowe.
- Obserwacje uczniów w zakresie kontaktów społecznych.
- Obserwacje uczniów dotyczącą rozwoju emocjonalnego.
- Badanie uczniów pod kątem poprawności mowy.
Nauczyciel po dokonaniu odpowiedniej diagnozy pracuje z uczniem w różnych obszarach:
- umiejętności społeczne i odporność emocjonalna,
- umiejętności matematyczne i gotowość do nauki czytania i pisania,
- sprawność motoryczna i koordynacja wzrokowo-ruchowa,
- samodzielność, w tym umiejętność wykonywania czynności samoobsługowych,
- potrzeby rozwojowe dziecka; w tym predyspozycje, uzdolnienia i zainteresowania.
VI Opieka psychologiczno-pedagogiczna
Wyrównywanie szans edukacyjnych odbywać się będzie poprzez systematyczny udział uczniów 6-letnich w następujących zajęciach specjalistycznych organizowanych w naszej szkole:
- logopedycznych,
- dydaktyczno-wyrównawczych,
- korekcyjno-kompensacyjnych,
- rewalidacyjnych,
- socjoterapeutycznych.
Opieką psychologiczno-pedagogiczną objęci będą również rodzice uczniów 6-letnich, którzy w razie trudności mogą konsultować się z pedagogiem naszej szkoły i psychologiem w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, licząc na ich wsparcie i pomoc.
Zaplanowano warsztaty dla rodziców "Sześciolatek w szkole", "Praca z dzieckiem z wadami wymowy".
Szkoła wydaje krótki poradnik dla rodziców "Partner", w którym porusza się ważne dla rodziców tematy: "Dojrzałość szkolna dziecka - przygotowanie rodziców do wspomagania dziecka w uczeniu się nowej roli"; "Jak pracować z dzieckiem 6-letnim"; "Stres szkolny, jak go zminimalizować"; "Jak pomóc dziecku 6-letniemu w nauce j. angielskiego", "Bezpieczna droga do szkoły", "Bezpieczny wypoczynek", "Jak uchronić dziecko przed agresją rówieśników", itp.
Szkoła wydaje "Vademecum Rodziców Pierwszoklasisty".
W szkole prowadzone są lekcje otwarte dla rodziców, występy okolicznościowe przygotowane przez dzieci i wychowawców.
W placówce odbywa się "Godzina dla rodzica" – (IX-X) wybrany dzień przez wychowawcę.
VII Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień
Uczniowie 6-letni mają możliwość uczestniczenia w zajęciach rozwijających indywidualne zainteresowani. Są to różnorodne zajęcia artystyczne, edukacyjne, sportowe. Mają możliwość uczestniczenia w konkursach organizowanych w szkole, możliwość prezentowania swoich zainteresowań, sukcesów, osiągnięć na forum szkoły.
VIII Ewaluacja
Sprawdzenia skuteczności podjętych przez szkołę działań w stosunku do uczniów 6-letnich odbywać się będzie poprzez:
- obserwację ucznia – (obszar społeczno-emocjonalny rozwoju) relacje z innymi, poziom rozwoju emocjonalnego, samodzielność, zaradność, radzenie sobie z sytuacjami trudnymi, wytrwałość w dążeniu do celu, właściwa motywacja, skupienie na zadaniu, funkcjonowanie w środowisku szkolnym (także na przerwach, w świetlicy),
- monitorowanie stopnia opanowania wymagań edukacyjnych,
- udział w życiu szkolnym – w imprezach klasowych i szkolnych, występach artystycznych, konkursach, wyjściach organizowanych przez szkołę, wystawkach prac, prezentacjach osiągnięć szkolnych,
- postępy w pokonywaniu trudności w obszarze wychowawczym, dydaktycznym, logopedycznym,
- badanie stopnia zadowolenia rodziców uczniów 6-letnich – poprzez rozmowy indywidualne lub ankietę dla tych rodziców,
- prowadzenie karty obserwacji rozwoju ucznia 6-letniego w każdym roku cyklu kształcenia edukacji wczesnoszkolnej.