Aktualności

Myślę sobie, że bezpieczeństwo jest jedną z najważniejszych potrzeb każdego człowieka. Dotyczy to w szczególności małych dzieci. Według definicji ze słownika języka polskiego bezpieczeństwo jest to stan charakteryzujący się pewnością, spokojem, ochroną, ale także brakiem zagrożenia (Kopaliński, 1983). Tego rodzaju rozumienie odnosi się do komponentu obiektywnego zjawiska, czyli występowania realnych zagrożeń. Pomija natomiast aspekt emocjonalny, mechanizmy związane z odczuwaniem i postrzeganiem, na które zwraca uwagę komponent subiektywny (Zięba, 1999). Poczucie bezpieczeństwa jest pojęciem węższym i odwołuje się do odczuć w zakresie realizowania potrzeby bezpieczeństwa (Ranschbur, 1993).
Zwracam uwagę na to na samym początku, gdyż często samo straszenie dziecka przez drugie dziecko przynosi niepowetowaną szkodę w postaci subiektywnego lęku, poczucia zagrożenia i zwyczajnie rzecz ujmując- cierpienia młodego człowieka.

Warto doprecyzować podstawowe pojęcia dotyczące obszaru zagrożenia bezpieczeństwa przez działania agresywne drugiego człowieka, przez działania przemocowe.

Agresja jest pojęciem szerszym, jest to świadome i celowe działania wyrządzające innej osobie szkodę (Aronson, Wilson, Akert, 2006). Tym, co odróżnia przemoc od agresji, jest nierównowaga sił . Czyli w działaniach przemocowych jeden z uczniów, ten atakujący, przejawiający niekonstruktywną aktywność jest silniejszy pod względem fizycznym lub psychicznym.

Chciałbym Państwu przedstawić także powszechną klasyfikację form przemocy. Mówi o tym Kenneth Rigby - australijski znawca zagadnień przemocy i cyberprzemocy w szkole przedstawiając następujący podział tych zagadnień (Rigby,2003)

Przemoc :

1. Formy bezpośrednie:
   1. Przemoc fizyczna – bicie, kopanie, plucie, wymuszanie pieniędzy,
   2. Przemoc słowna – wyzywanie, przezywanie, wyśmiewanie, ośmieszanie, obrażanie i inne,
   3. Przemoc niewerbalna grożenie pięścią i pokazywanie nieprzyzwoitych gestów,
2. Formy pośrednie – włączanie innych osób do atakowania ofiary w różny sposób, namawianie innych do wyzywania, grożenia, wyśmiewania, rozpowszechnianie plotek, chowanie rzeczy rozmyślne wykluczanie z grupy, izolacja.

Może rodzić się teraz pytanie – po co ja to wszystko piszę ? Piszę ...hmm...nazwijmy to: z okazji …

Z okazji obchodzonego w naszej szkole "Tygodnia przeciwdziałania przemocy rówieśniczej" 29.10-01.10.2025 r.

Oto program naszego wydarzenia.

 Poniedziałek – Środa 29.09.2025 – 01.10.2025

• Cała szkoła: ogłoszenie konkursu pt. "STOP PRZEMOCY – WYBIERAM DOBRO" – M. Kapturska
• Wychowawcy klas I–VIII: przeprowadzenie godzin wychowawczych, zapis w Librusie.
• Psycholog: wysyła informacje + ulotki do wszystkich rodziców, zamieszcza artykuł na stronie szkoły i Facebooku.
• Ranata Ryterska: przygotowuje dla klas I–III gazetkę oraz karteczki dobre słowo dla każdego.
• Świetlica: przygotowuje gazetkę oraz prowadzi zajęcia dotyczące przeciwdziałania przemocy rówieśniczej, gry i zabawy integrujące uczniów.
• Pedagog: przesłanie materiałów dla wychowawców i nauczycieli.

Czwartek – 02.10.2025

• Klasy I–III: wspólne rysowanie "DRZEWA PRZYJAŹNI" – każdy liść to imię ucznia + dopisujemy do imienia dobry uczynek/dobre słowo.
• Klasy IV–VIII: Spotkanie z Policją – pogadanka na temat przemocy rówieśniczej.
• Cała szkoła: "DZIEŃ OPTYMIZMU I SŁOŃCA" - wszyscy uczniowie, nauczyciela przychodzą do szkoły ubrani na żółto/ elementy żółtej garderoby.

Piątek – 03.10.2025

• Klasy I–III: przygotowanie kolorowych balonów, pomponów z bibuły, wstążki.
• Klasy IV–VIII: przygotowanie transparentów z hasłami przeciw przemocy 1 transparent na klasę (można go przygotować w tygodniu).
• Cała szkoła: apel podsumowujący tydzień – MARSZ PRZECIW PRZEMOCY – przejście dookoła ul. Wolińską i Szczecińską. (2/3 godz. lekcyjna)

Chciałbym nadmienić, opierając się na badaniach naukowych przeprowadzonych w 2020 roku na próbie 500 dzieci polskich szkół, iż 32 % dziewcząt i 49% chłopców doświadcza przemocy rówieśniczej w szkole. Ogólne wyniki badań wskazują, iż 41 % dzieci w szkole doświadcza przemocy rówieśniczej. Najczęstsze formy przemocy to cyberprzemoc – obraźliwe wiadomości w internecie tzw. hejt, szturchanie innych, rozbój, pobicia, straszenie pobiciem, kradzieże, wyłudzanie pieniędzy, niszczenie cudzych rzeczy, zabieranie jedzenia, kopanie, zaczepianie, wyśmiewanie, przezywanie (Poszwa K, Myślińska D. 2025).

Może się pojawić pytanie – no to co z tym jako szkoła robicie? Przede wszystkim diagnozujemy, problem, jego skalę i występujące formy. W poszczególnych zespołach klasowych robią to wychowawcy. Podejmujemy działania profilaktyczne, edukacyjne, reparacyjne. Przez tematykę lekcji wychowawczych, spotkania z pedagogami, psychologiem, policjantem. Szkoła posiada Procedurę Postępowania w Przypadku Wystąpienia Zachowań Agresywnych, która dotyczy zarówno zdarzeń występujących na przerwie, jak i na lekcji a także Pozytywny System Wzmocnień Tablicę Sukcesu Ucznia prowadzoną przez psychologa. Uczniowie objęci pomocą psychologiczno-pedagogiczną są nagradzani punktami i dyplomami uznania za aktywność i dobry przykład dla innych. Psycholog oraz Pedagog szkolny obejmują swoją pomocą uczniów nękanych przez inne dzieci. Istnieje "Plan pomocy psychologa szkolnego dla uczniów nękanych, dręczonych ", którym proponowane są zachowania mające na celu przywrócenie autonomii, asertywności i sprawczości w zakresie obrony samego siebie i stawiania granic dręczycielowi. Ujawniono bowiem , że dręczenie jest skorelowane z wystąpieniem dolegliwości psychosomatycznych objawiających się bólami głowy i mięśni, wymiotami, zaburzeniami snu, uczuciem stałego zmęczenia, a także depresją (Fekkes, Pijpers, Verloove-VanHorick, 2004).

Tym rozwiązaniem pomocy dzieliłem się także w innych szkołach województwa zachodniopomorskiego. Np. w Chojnie.

Właśnie stąd nasz pomysł, na pokazanie skali zjawiska przemocy rówieśniczej i prośba do Państwa Rodziców, by aktywnie włączyć w swoje działania wychowawcze i psychoedukacjne wiedzę na ten temat w swoich domach rodzinnych. Proszę, sprawdzajcie na ile Wasze dziecko umie powiedzieć STOP przemocy, na ile ma wiedzę, spójny system wartości, w który wierzy i stosuje w życiu codziennym. Na ile umie stanąć w obronie siebie i innych krzywdzonych dzieci. Jest bowiem chyba tak, jak śpiewa Kasia Kowalska:

"Wszystkim nam brakuje szczęścia!
Masz to, na co godzisz się!
Każda droga jest łatwiejsza!
Gdy widzisz to, co dobre jest!"

Z wyrazami szacunku

Andrzej Jędrzejewski psycholog, psychoterapeuta wtk

Bibliografia :

1. Aronson, E., Wilson, T. D, Akert, R. M. (2006). Psychologia społeczna. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
2. Fekkes, M., Pijpers, F. I. M., Verloove-VanHorick, S. P. (2004). Buylling behawior and associations with psychosomatic complaints and depression in victims. Jornal of Pediatrics, 144(1), 17–22.
3. Kopaliński, W. (1983). Słownik języka polskiego, tom I. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
4. Poszwa K, Myślińska D. 2025 -dostęp z dnia 2025.09.17 https://bibliotekanauki.pl › articles › 1201179.pdf
5. Ranschburg, J. (1993). Lęk, gniew, agresja. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
6. Rigby, K. (2003). Consequences of buylling in schools. Canadian Jornal of Psychiatry, 48(9), 583–590.